Abdullah Sabri Karter (Şubat.1924-19.7.1926)

Abdullah Sabri Karter (Şubat.1924-19.7.1926)

Abdullah Sabri Karter, Bursa’da 1.7.1867 tarihinde doğdu. Babası Rüştiye İ’dadi Mektepleri Arabça ve Farsça hocası Hacı Ali Efendi olup, annesinin adı Zeynı Hanım'dır.

İstanbul Aziz Efendi Sıbyan Mektebi’nde başlayan okul hayatı, Mahmudiye İbtida-i Mektebi ve Rüştiyesinde devam ederken İlk ve Ortaokulu bitirdi. Mülkiye’nin İ’dadi kısmında Lise’yi tamamladı. Mülkiyenin yükseköğrenim bölümünden iyi derece ile 30.10.1889 tarihinde mezun oldu.

Mezuniyetten sonra Biga (1891), Bolu (1892) ve Gelibolu İ’dadilerinde Mülki İdareler de çalışabilmek için gerekli olan 25 yaş haddini doldurmak üzere öğretmenlik yaptı. İlk Mülki İdare görevine Sivas Vilayeti Maiyet Memurluğunda 28.9.1893 yılında başladı. Bu görevi sırasında Sivas İdadisi Müdür Vekilliği yanında Malûmat-ı Fenniye (Fen Bilgisi), Ahlak, Edebiyat, Kavanin (İdari Kanunlar) öğretmenliklerinde de hizmet verdi. Ayrıca, 18.8.1894-25.9.1894 tarihleri arasında Hamidiye ve 2.10.1894-20.2.1895 tarihlerinde de Darende Kazaları Kaymakam Vekilliklerini üstlendi. Tüm bu görevlerine ek olarak 28.8.1895-30.5.1896 tarihleri arasında Sivas Vilayet Gazetesi Baş Yazarlığı’nı yürüttü.

Bu yoğun çalışmalarının sonunda Kaymakamlık stajını tamamlayan Abdullah Sabri Karter, 17.1.1897 de Alucra Kaymakamlığı’na atandı. Onu daha sonraları sırasıyla; 13.3.1900 de Kemalpaşa (İzmir), 20.10.1902 de Yalova, 7.4.1906 Adalar (İstanbul) Kaza Kaymakamlıklarında görüyoruz. Bu görevi sırasında terfi ederek 2.8.1908 yılında Elbasan Sancağı Mutasarrıflığına getirildi.

Abdullah Sabri Karter, 8.11.1908 tarihinde Bursa Milletvekili olarak parlamentoya girdi. Balkan Harbi nedeniyle Meclis-i Mebusan’ın 6.4.1913 tarihinde kapatılması üzerine yeniden Mülki İdare’ye dönerek Kırşehir Sancağı Mutasarrıflığında göreve başladı. Bu görevini sürdürürken “Yirmi Beş Yılını Dolduran Mutasarrıfların Tekaüdlüklerinin İcrası Hakkında Kanun” gereğince 14.6.1915 tarihinde re’sen emekli edildi. Ancak, kendisi Şûray-ı Devlet’te açtığı mahkemeyi kazanarak memuriyete geri döndü. Eskişehir Sancağı “Ermeni Mallarını Tasfiye Komisyonu Başkanlığı”na getirildi.

Milli Mücadele’nin başlaması üzerine TBMM tarafından kurulan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti emrine girerek 23.10.1920 tarihinde Aksaray (Konya) Sancağı Mutasarrıflığı görevine başladı. Bu sancağın vilayete dönüştürülmesinden sonra Kasım 1923 tarihi itibariyle Aksaray Valiliği’ne atandı.

Abdullah Sabri Karter’i Şubat 1924 tarihi itibariyle Edirne Valiliği hizmetinde görüyoruz. Türkiye Cumhuriyeti’nin yapılanma yılları olan bu tarihlerde en önemli çalışmalar Mülki ve Mahalli İdareler’in yeni yasalarla desteklenerek halka benimsetilmesi idi. Onun döneminde Türkiye genelinde yeni kurulan “Maarif Eminliği” ile koordineli bir çalışma yürütüldü. Edirne okullarında pek çok yeniliklere imza atıldı. Özellikle Sanayi Mektebi (Sanat Okulu) çalışmalarında yeni atılımlar yapıldı. Edirne Müzesi Atatürk’ün emri ile 1925 yılında Selimiye Camii avlusunda Darul Kurra’da kuruldu. Ayrıca, Elektrik işleri onun döneminde İtalyan Morelli Şirketi kanalı ile Edirne’de hizmete girdi.

Edirne Valiliği’nden 19.7.1926 yılında Mersin Valiliği’ne terfian atandı. Devlet Şûrası’nın Ankara’da Şubat 1927 tarihinden sonra yeniden oluşturulması üzerine aynı tarih itibariyle Tanzimat Dairesi Üyeliği’ne seçildi. Bu görevinde iken 2. defa yaş haddinden Ekim 1932 de emekli oldu. İstanbul’a yerleşen Abdullah Sabri Karter 21.7.1939 tarihinde vefat edince, Büyükada Aile Kabristanlığına defnedildi.

Mehmet AĞIRGAN

Kaynak:
Ağırgan, Mehmet (2012) Cumhuriyet dönemi Edirne Valileri.- Edirne: Edirne Valiliği İl Özel İdaresi, s,189.