Ahmed Niyazi Mergen (30.7.1937-31.5.1939)
30.7.1937-31.5.1939
döneminin Edirne Valisi Ahmed Niyazi Mergen, Serez’de 1887 (1303 R) yılında
doğdu. Babasının adı Hacı Mehmet olup annesinin adı Ayşe Hanım’dır. Serez
Rüştiyesi’nde orta öğretimi, Mercan İ’dadisi’nde Lise’yi pekiyi derece ile
bitirdi. Mülkiye’den 1911 Ekim ayında iyi derece ile mezun oldu. İlk görev yeri
28.12.1911 tarihinde Serez İ’dadisi Matematik Öğretmenliği idi. Balkan Savaşı
sonrasında İstanbul Maliye Nezareti’nde 6.10.1913 te 4. sınıf Katipliğe atandı.
Daha sonra Mülki İdare mesleğine geçerek 19.11.1913 te Mustecip Nahiye
Müdürlüğü’ne getirildi. Bu görevde iken 22.2.1916 da stajını tamamlayarak
Kaymakamlığa terfi etti.(1)
İlk Kaymakamlığı
26.3.1916 Ladik’tir. Daha sonraları; 5.12.1917 Tirebolu, 17.6.1920 Maçka,
3.2.1921 de 2. defa Ladik, 12.6.1924 Çermik, 15.6.1925 Zara, 17.9.1926 Gercüş
ve 14.10.1926 tarihlerinde Keskin Kaymakamlıkları’nda bulundu. İlk Mülkiye
Müfettişliği’ne 8.1.1927 tarihinde atandı. Daha sonra 12.11.1929 tarihinde 2.
sınıf müfettişliğe getirildi. Merkezi Diyarbakır’da bulunan I. Umum Müfettişlik
Asayiş Müdürlüğü’ne 15.10.1934 tarihinde atandı. Bu görevde iken 30.6.1935
tarihinde Muş Valiliği’ne terfi etti. Bu görevinden sonra 30.7.1937günü Edirne
Valiliği’ne getirildi.
Edirne Valisi Osman
Şahinbaş’ın Maraş Valiliği’ne atanması ile yerine Muş Valisi Ahmed Niyazi
Mergen tayin edildi.(2) Muş’tan
ayrılan Vali Mergen önce Ankara’ya(3) sonra
da İstanbul’a geldi.(4)
Edirne’de 30.7.1937
tarihinde göreve başlayan Ahmed Niyazi Mergen bütün Trakya genelinde çok yaygın
hale gelen sıtma ile büyük bir mücadeleye girdi. Önce Sazlıdere’nin Meriç
Nehri’ne döküldüğü yerde meydana gelen bataklık kurutuldu.(5) Daha sonraları Gölbaba
Bataklığı Tunca Nehri’ne akıtıldı.(6) Trakya’da bulunan 4 il merkezindeki mücadelelerin dışında Keşan, Hayrabolu,
Çorlu, Lüleburgaz ve Uzunköprü’de şubeler oluşturuldu. Trakya’da 1936 yılında
takibe alınan 121 köye 80 köy daha eklendi. Toplam
Edirne Valisi Ahmed
Niyazi Mergen kendi dönemi içinde yoğun olarak batıdan Türkiye’ye gelen göçmenlerle
de çok uğraştı. Göreve başladığı günlerde kaza ve köylere iskan edilecek
göçmenlere yaptırılan konutların ihaleleri yapılıyordu.(13) Değişik batılı ülkelerden
gelmekte olan 15.000 göçmen için hazırlıklara başlandı.(14) Edirne merkezde Kıyık
Semti’nde hazırlanan 50 konutun kış ayları girmeden bitirilmesi için ilgilileri
uyardı.(15) Havsa’ya yerleştirilen 50 Romen göçmenine toprak verilebilmesi için çalışmalar
hızlandırıldı.(16) Uzunköprü merkeze bağlı 8 köyde yaptırılmakta olan konutlara kiremit
alınabilmesi için ihaleye gidildi.(17) Edirne’ye yerleştirilen
göçmenler için yaptırılan konutlar tamamlanmadan yenilerinin yaptırılmaması
kararı alınarak toprak dağıtımına devam edildi.(18) Ayrıca, konut ve
toprak dağıtılan göçmenlere Lüleburgaz Devlet Üretme Çiftliği’nden getirilen
buğdayların da dağıtımı yapıldı.(19)
Devamlı ve seri
halde gelen göçmenlerden bir grubu İpsala’nın İbriktepe, Hacıköy, Kozköy,
Pazardere ve Sultanköy’deki konutlara yerleştirdi. Romanya’dan gelen 245 hane
göçmen grubunda toplam 565 kişi bulunuyordu. Bu göçmenler beraberlerinde 61 At,
65 Öküz, 53 İnek, 7 Buzağı, 149 Koyun, 5 Eşek, 85 Araba, 10 Pulluk, 2 Tırmık
yanında Ekin Makinesi’de getirdiler. Son dört yıl içinde göçmenlere 128.059
kilo yemeklik, 715.777 kilo da tohumluk buğday dağıtıldı.(20)
Kaynakçalar: