Ali Açıkalın

Ali Açıkalın

Çanakkale Gazisi Mehmet Efendi ile Fadile Hanım’ın oğlu olarak 15.7.1921 tarihinde Edirne’de doğdu. İlkokula Dumlupınar’da başlayıp Kurtuluş İlkokulu’nda devam etti. Lise birinci sınıfta iken Maltepe Askeri Lisesi’ne yatay geçiş yaptı.

Kara Harp Okulunu 1941 yılında bitiren Açıkalın, Topçu Teğmeni rütbesiyle ilk kıta hizmetine Balıkesir’de başladı. Yurdun çeşitli bölgelerinde hizmet vererek rahatsızlık nedeniyle 27.5.1960 tarihinde emekli oldu.

Özel bir kanunla İnkilâp Subayları için çıkarılan bir yasadan faydalanarak Edirne Ticaret Lisesi’nde Edebiyat Öğretmenliği’ne başladı. Okulda uzun süre Baş Yardımcı kadrosunda çalıştı. Bu görevini 1981 yılında tamamlayarak yeniden emekli oldu.

Eşi Şükran hanımla görücü usulü ile evlenmişti. İki kızından birisi öğretmen diğeri ise bankacı olmuştu. Oğlu Mehmet baba mesleği askerliği tercih ederek albay rütbesiyle emekli olmuştur.

Asker emeklisi olarak mesleğinden hiç kopmadı. Kendisini her zaman asker olarak gördü. Türkiye geneline hitap eden ve 1912 yılında kurulan Muharipler Derneği’nin bir şubesini yakın arkadaşları ile 21.4.1961 tarihinde Edirne’de kurdu.

Uzun yıllar bu dernekte bir çok toplumsal olaylarda hizmetler verdi. Dernek, 2847 Sayılı Kanun gereğince tüm varlığı ile “Türkiye Emekli Subaylar Derneği”ne devredildi. Yine askeri bir kuruluş olarak 26.8.1974 tarihinde kamu hizmetine başlayan “Türk Kara Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı”nın merkezi Ankara idi. Bu vakfın tek şubesi 1979 yılında Edirne’de kuruldu. Vakfın Müdürlüğü’ne de Ali Açıkalın getirildi. Uzun yıllar hizmet veren bu vakıfta yeni bir yasa ile ordunun 3 ayrı kuvvet birimlerinde bulunan Kara, Hava ve Deniz kuvvetlerinin “Türk Silâhlı Kuvvetleri Vakfı” adıyla örgütlenerek yine Edirne Şubesi Müdürlüğü’ne Ali Açıkalın getiriliyordu. Ali Açıkalın sonraki aylarda bu görevine veda etti.

Ali Küçükalın ağabeyimiz topluma hizmetini bir beklenti içinde olmadan yapardı. Üstlendiği görevi veya sorumluluğu sonuna kadar savunur ve hep kendinden verirdi. Bugün için Edirne’ye gelen yerli veya yabancı her turistin uğrak yeri olan Şükrü Paşa Anıtı’na yıllarını verdi. İstanbul Merkez Efendi Mezarlığı’nda bulunan ünlü Edirne Müdafii Şükrü Paşa’nın naşının Edirne’ye nakli konusunda yetkili amirlerinde hazır bulunduğu bir toplantı da komisyonlar kuruldu. Maddi Yardım Komisyonu Başkanlığı’na da Ali Açıkalın getirildi. Balkan Anıtı’na yardım talebine ilk destekler; Ziraat Bankası, Merkez Bankası ve Öğretmenler Bankası’ndan geldi. Köylü vatandaşların duyarlı davranışları yanında Sivil Toplum Örgütleri de destekler verdiler. Yardım çağrısına Trakya Üniversitesi ve bağlı kurumlarından da yardımlar yapıldı. Edirne Merkez’de bulunan özel fabrikalardan da büyük destekler sağlandı. Yine Ali Açıkalın’ın gayreti ve programlı çalışması Muhtarlar Derneği’ni de harekete geçirdi. Hatta Ali Ağabey, Türk Silâhlı Kuvvetler Gücü Vakfı’nın Edirne Kapıkule’de açtığı büroda bizzat kendisi yardım topladı. Bu çalışmaların arkasından Kıyık Tabya’da Şükrü Paşa Anıtı’nın temeli atıldı. Aralıklarla devam eden inşaatın zemini bir ara çöktü. Ancak, bu anıta gönül verenler yılmadılar sonuca ulaşabilmek için çok büyük çabalar harcadılar. Şükrü Paşa’nın mezarı 27.7.1988 günü Edirne’ye nakil edildi. Anıt Mezar’ın yanı başında hazırlanan “Balkan Müzesi” de Ali Açıkalın’ın büyük çabaları sonunda 2001 Şubat ayında toplumun beğenisine sunuldu.

Ali Açıkalın ağabeyimiz, Edebiyat Öğretmenliği’nin verdiği bir atılımla yaptığı toplumsal çalışmaları gazetelerde makale ve köşe yazıları ile anlatarak halkı bilgilendirdi. Edirne Ticaret Lisesi tarafından yıllardır yayınlanan “Ticaretten Yankılar” isimli gazeteye öğrenci ve öğretmen arkadaşları ile çok büyük emekler verdi. İkinci ve en önemli hizmetlerinden birisi de “Cumhuriyetin 50. Yılında Edirne 1973 İl Yıllığı” isimli eserdir.

Yayın Kurulu Başkanlığı’nı yaptığı bu eserde Edirne Kültür ve Tarihine büyük katkılar sağladı. Kitabın hazırlığı sırasında kurula arkadaşlarını bizzat bire bir kendisinin seçtiğini söylerdi. Bu kitap okullara ve araştırmacılara 1973 yılından bugünlere kaynak eser olarak hizmet etmektedir.

Ali Bey, Edirne Hudut Gazetesi’nde Çanakkale Şehitleri anısına yayınladığı bir makalesinde Edirneli Sami Topçu Paşa’dan bahsederken onun Çanakkale Gazisi olduğunu ve onu 2. Dünya Savaşı sırasında 1940 yılında Polatlı Topçu Okulu’nda tanıdığını yazar.

Makalesinde, Sami Topçu Paşa’yı bir çok yönü ile bizlere tanıtır. Balkan Şehitleri Anıtı ile ilgili bir yazısında anıtın Edirne semalarını süsleyeceğini belirterek detaylara girip, projenin inceliklerini okuyucuya sunuyor. Yine anıtı anlatan başka bir yazısında harcanan bedellerden bahsederek alt yapının bitirildiğinin müjdesini veriyor. 

Balkan Anıtı’nın geçmişini ve son durumunu işleyen bir yazısında Kıyık Tabya’nın seçimindeki kriterleri anlatmaktadır Yine anıtın Edirneli duyarlı vatandaşlar tarafından finanse edildiğini belirterek yardımda bulunan şirketlerin isimlerinden örnekler vererek minnet duygusunu vurguluyordu. Türk Silâhlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı’nın nasıl doğduğunu ve bu anıta olan desteğini de bir başka yazısı ile halka anlatıyordu. Şükrü Paşa Anıtı’nda incelemeler yapan zamanın Başbakan’ı Turgut Özal’a hitaben yazdığı bir mektupta detayları anlatıp 2. bölümün başlayabilmesi için yardım isteyen köşe yazısını yayınlayarak Ankara’yı yardıma çağırıyordu. Sevdiği dostları arasında yer alan Samim Tükelman’ın ölümünden sonra yazdığı ve yayınladığı bir yazısında onun hatıralarını yad ederek ona olan vefa borcunu sergiliyordu. Her fırsatta Silâhlı Kuvvetleri ön plana çıkaran ve pek çok hayırlara vesile olan vakıfları halkımıza tanıtırdı.

Arkadaşlarının ifadelerine göre Buçuk Tepe Mezarlığı’nda Şükrü Paşa Anıtı’nı görebilecek bir yere defnedilmesini istemişti. Kısacası anıtla öldükten sonra da bütünleşti. Mezarı anıtı görebilecek bir köşede bulunmaktadır. 

Ali Açıkalın Edirne’yi her yerde ve her zaman gönlünde yaşatan “Edirne Ayanları”ndan (Edirne sevdasını sergileyen) birisi idi. 13.4.2007 tarihinde hakkın rahmetine kavuşup aramızdan ayrıldı. O, önce asker, sonra öğretmen ve daha sonra da birikimlerini topluma yansıtan bilge kişiliğe sahip Edirne'nin ağabeydi.

Ruhu şad olsun.    

 

Mehmet Ağırgan 

 

Kaynak: 
Ağırgan, Mehmet (2008) Ali Açıkalın, Hudut Gazetesi, 18.4.2008, s.6.