Atik Ali Paşa Camii

Atik Ali Paşa Camii, Meydan Mahallesi Atik Ali Paşa Sokak da yer almaktadır. Camii, Atik Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Atik Ali Paşa, Saraybosna’nın Drozgometva köyünden olup devşirme olarak Enderun’da yetişen ve hadım lakabıyla da tanınan[1] Sultan II. Bayezid devri veziriazamlarındandır.[2]

Tekke-i Ali Paşa Vakfı adına tescilli bulunan asırlık caminin yapılış tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte 1506 yılında yaptırıldığı belirtilmektedir.

Atik Ali Paşa Camii, Tekye-i Ali Paşa Camii olarak da bilinmektedir. Camii, dikdörtgen planlı, ahşap çatılı ve tek minarelidir. Cami, 1910 yılı harbinde mermi isabet etmesi nedeniyle yıkılmıştır. Cami yanındaki tekke ile beraber yirmi sekiz bin yedi yüz elli kuruş harcanarak Vakıflar tarafından H:1315-M:1897 yılında onarılmıştır. [3]

Cami zaman içerisinde yıpranmış ve yapının ayağa kaldırılması için Edirne Vakıflar Bölge Müdürlüğünce 2012 yılında restorasyon çalışmalarına başlanılmıştır. Yapılan çalışmalar neticesinde camii restorasyonu 2014 yılında tamamlanarak tekrar ibadete açılmıştır.

Camii, küçük bir bahçe içerisinde kıbleye uzanan dikdörtgen planlı ve kasetli almaşık düzende inşa edilmiştir. Üzeri ahşap çatılı olup kiremit örtülüdür. Güney batı cephesinde iki sıra halinde toplam sekiz pencere vardır. Alt sıranın solunda yer alan üç pencere son cemaat yerine aittir. Sağda kalan iki pencere ve üst sıradaki üç pencere harime açılmaktadır. Kuzeydoğu cephesi de aynı düzendedir. Fakat bu cephenin ortasında beden duvarına yaslı vaziyette minare yer almaktadır. Kübik kaidesi moloz taş ve tuğlayla örülü olan minarenin gövdesi tuğladır. Gövde şemse motifleri oluşturan bir örgü sistemine sahiptir. Kıble cephesinde alt sıraya iki üste üç pencere açılmıştır. Beden duvarları örtüye geçişte kirpi saçakla son bulmaktadır. Eyvan biçiminde düzenlenen son cemaat yerine üç kemerli açıklıktan geçilmektedir. Kemerler yanlarda beden duvarıyla, ortada iki adet sütunla taşınmaktadır. Ahşap çatı içerden ahşap tavanla kaplıdır. Kareye yakın dikdörtgen planlı son cemaat yerinin yan duvarları sıvasız, moloz taş örgülü ve aralarda ahşap hatılları vardır. Kıble duvarının iki yanında birer pencere ortada harim kapısı yer almaktadır. Mermer söveli pencerelerin üzerlerinde hafifletme kemerleri görülmektedir. Sağdaki pencerenin üzerinde bir mükebbiriye oluşturulmuştur. Kare planlı harim içerden ahşap tavanla örtülüdür. Yan cephelerin ortalarında birer dolap nişi açılmıştır. Beş kenarlı mihrap nişi mukarnaslı yaşmağa sahiptir.[4]

Vezîriazam Ali Atik Paşa, asker arasında çıkan ihtilâfları ortadan kaldırmak amacıyla Şahkulu üzerine yürümüş ancak Şahkulu’nun askerleri tarafından çember içine alınarak 2 Temmuz 1511 günü bir okla şehit düşmüştür.[5]

İbadete açık olan camii, Vakıflar Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde olup Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 04.07.2003 tarih ve 7697 nolu kararıyla tescil altına alınmıştır.