Türk Ticaret Bankası

Türk Ticaret Bankası

Türkiye bankacılığında son yılların gündemini uzun süreli üzerinde tutan bir banka olan Türk Ticaret Bankası da tarihin ekonomik boşluğuna karışıp yok oldu. 

Türk Özel Bankacılığı’nın ilk örnekleri arasında bulunan banka, 1913 yılında “Adapazarı İslam Ticaret Bankası” adıyla kuruldu.1 Banka 1924 yılında “Adapazarı İslam Ticaret Bankası Türk Anonim Şirketi”  adıyla hizmetine devam ederken, 1928 yılında da adı “Adapazarı Türk Ticaret Bankası Anonim Şirketi” oldu. Banka adının 1937 yılında da, “Türk Ticaret Bankası Anonim Şirketi” olarak değiştirildi.

Kuruluşunda Adapazarı’nda bulunan genel merkez, 1934 tarihinde Ankara’ya ve 1952 yılında da İstanbul’a taşındı. Tamamen özel sektöre ait olan banka şubesi sayısı son yıllarda 420 ye ve çalışanları da 8300 yükseldi.

Türk Ticaret Bankası Edirne Şubesi’nin açılış hazırlıkları 1958 yılı ilk aylarında başladı. Bankanın ilk hizmet binası Alipaşa Orta Kapı girişinin solunda idi. (Eski Zogo Pastahesi’nin bir bölümü idi) Türk Ticaret Bankası Edirne Şubesi Edirne’nin 5. bankası olarak hizmete girdi. Binanın açılış hazırlıkları yapılırken, banka personeli alınarak İstanbul’a kursa gönderildi. Banka yetkilileri ve idari amirlerde Edirne halkı ile temasa geçerek, toplantılar düzenlediler.5  İlk toplantı 5.8.1958 günü akşamı saat 19.30 da Meriç Şehir Lokantası’nda sadece tüccar ve esnafa bir kokteyl verilir. Yine 6.8.1958 günü de kokteylin ikincisi Edirne halkına sunulur. Ayrıca yalnız Edirne halkına esas olan bir ikramiye çekilişi düzenlenir. İkramiyeler arasında; para, arsa ve çeşitli eşyalar bulunmaktaydı.

Türk Ticaret Bankası Anonim Şirketi Edirne Şubesi, Ali Paşa Orta Kapı’da 25.11.1958 günü zamanın Başbakanı Adnan Menderes tarafından hizmete açılır.6 Ancak  bankanın yeni hizmet binası için de Saraçlar Caddesi’nde bulunan Ticaret Borsası binası satın alınır.7 Böylece dar bir alandan daha geniş ve ferah bir mekâna çıkma imkanı sağlanır.

Saraçlar caddesi üzerinde bu günkü Yapı Kredi Bankası yanındaki Eski Ticaret Borsası binası yıkılarak yerine daha modern bir banka hizmet binası inşaatı 2.3.1962 tarihinde bitirilir.8

Bina donanımı yapılarak9 yeni yerinde açılabilmesi için çalışmalar hızlandırılır.10 Binaya geçiş için 25.5.1962 tarihi esas alınır.11 Yeni bina Müteahhit Mustafa Rende tarafından yapılarak zamanın Edirne Valisi Sadri Sarptır tarafından bir konuşma ile 25.5.1962 günü açılır.12 Yeni binanın açılışı nedeniyle Kırkpınar Pehlivanları’nın her derecesine birer kupa verilmesi kararlaştırılır.13 Kırkpınar Güreşleri’ndeki ödüllendirmelere sonraki yıllarda da devam edilir.14 Ayrıca banka cazibeyi arttırmak için Türkiye genelinde sadece köylünün katılabileceği  özel ikramiyeli hesaplar da açar.15 Hatta Eğitim ve Öğretim alanında destek vermek üzere İlkokullar arası folklor yarışmaları düzenleyerek Trakya illerindeki Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ okullarına ödüller ve maddi destekler sağlar.16

Türkiye genelinde yepyeni bir vizyonla ”TÜRKBANK” adıyla geniş kapsamlı reklamlara girip “İkinci Adresiniz” söylemi ile “Telefon Bankacılığı”nı başlattı.

Bankanın tasfiye işlemleri sonunda Edirne Merkez ve İlçelerinde bulunan bina, arsa ve arazileri satışa çıkarıldı. Yurt dışında bulunan Edirneli bir iş adamı tarafından  satın alınan Banka binası Ekim 2006 yılında yıktırılmıştır. Binanın arsasına yeni bir iş merkezi yapılmıştır.

Türk Ticaret Bankası Genel Kurulu 9.8.2002 tarihinde tasfiye kararı aldı. Karar, 14.8.2002 tarihinde İstanbul Ticaret Sicili Memurluğunca tescil edildi.2 Banka çalışanlarının Emekli Sandığı Vakfı da, 3.7.2003 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan 10.6.2003 tarih 2003/5745 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Sosyal Sigortalar Kurumu’na devredildi.3

Bankanın İstanbul Mecidiyeköy’de bulunan Türkbank Genel Müdürlük binası, Türk Telekom Kurumu’nca satın alındı.Türkiye genelinde bankaya ait gayrimenkul varlıkları da satışa çıkarıldı.

Osmanlı Devleti döneminde Adapazarı’nda kurulup, Cumhuriyet tarihimiz boyunca bir çok yeniliğe imza atarak Türk ekonomisine katma değerler üreten özel ve özgün  kurumumuz Türk Ticaret Bankası 93 yıllık hizmetine son verdi.

Kurucularından bu güne emeği geçen  herkese teşekkür ederiz.

Mehmet AĞIRGAN 

Dip notlar:
1-   Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedi C:22 İst. 1986.Milliyet Yayıncılık A.Ş. 11526 s.
2-   www. Alomaliye. Com
3-   www.ssk gov.tr
4-   Vatandaş Gazetesi: 12.5.1958
5-   Vatandaş Gazetesi: 5.8.1958
6-   Vatandaş Gazetesi. 26.11.1958
7-   Vatandaş Gazetesi: 29.12.1958
8-   Edirne Sesi Gazetesi: 3.3.1962
9-   Edirne Sesi Gazetesi: 21.3.1962
10-    Edirne Sesi Gazetesi: 25.4.1962
11-    Edirne Sesi Gazetesi: 9.5.1962
12-    Edirne Sesi Gazetesi: 26.5.1962
13-    Edirne Sesi Gazetesi: 20.6.1962
14-    Edirne Sesi gazetesi: 13.6.1967
15-    Edirne Sesi Gazetesi:29.7.1968
16-    Vatandaş Gazetesi:   9.4.1974
17-    Edirne Gazetesi:  29.11.1983