Emin Akıncı

Cumhuriyet Dönemi Valileri'nden, Tuğgeneral Emin Akıncı Edirne Valiliği görevine 13.7.1950 günü başladı.(1) Yoğun olarak Bulgaristan’dan Türkiye’ye gelen göçmenler konusunda çalışmalar başlattı.(2) Ayrıca, Tunca Köprüsü’nün Edirne ulaşımına verdiği sıkıntıyı da yerinde inceleyerek halkı aydınlatmak üzere bir bildiri yayınladı. Tahta köprüde uygulanmasını istediği esasları maddeler halinde kamuoyuna duyurdu.(3)

Vali Emin Akıncı görevine başladıktan bir süre sonra; Keşan, Uzunköprü ve İpsala’da incelemelerde bulundu. Bulgaristan’dan trenlerle gelen göçmenler gümrük işlemlerinden sonra kamyonlarla Anadolu’ya sevk edilmekteydi.(4) Gelen göçmenler, doğrudan Karaağaç Göçmenevi’ne alınarak pasaport işlemlerinden ve sağlık taramasından sonra aşılanarak 3 gün dinlendirilip Anadolu’ya gönderiliyorlardı.(5)

Zamanın Sağlık Bakanı Dr. Ekrem Hayri Üstündağ Edirne Göçmenevi’nde ve yeni yapılacak Devlet Hastanesi arsasında incelemelerde bulundu.(6) O günlerde Bulgaristan’dan gelen göçmenlerin günlük sayısı 800-1000 kişiyi buluyordu.(7) Gelen göçmenler bir süre sonra Tekirdağ üzerinden Ege Bölgesi’ne sevkedilmeye başlandı.(8)

Edirne Valisi Emin Akıncı, daha önceki aylarda Türkiye’yi ziyaret eden Dedeağaç Bölge Valisi’ne, bir heyet eşliğinde Edirne Belediye Başkanı’nda katılımı ile Yunanistan’a gitti.(9) O yılların Türkiye Cumhurbaşkanı Celal Bayar ile Başbakan’ı Adnan Menderes Edirne’de Göçmenevi’ni ziyaret ederek bir gece konaklayıp Kırklareli’ne geçtiler.(10) Göçmenlerin durumları ile ilgili olarak yine o aylarda Amerika’dan bir heyet Edirne’ye geldi.(11)

Bulgaristan’dan 1947 yılından o günlere kadar gelen göçmenlerin sayısı da 69.300 kişi olmuştu. Basından ve kamuoyundan yansıyan bilgiler ışığında Edirne Öğretmenler Derneği’nde bulunan öğretmenler bir araya gelerek Karaağaç Göçmenevi’ne giderek gelen göçmenlere destek vermeye başladılar.(12) Ancak, hasat mevsimi nedeniyle gelen göçmen sayısında da azalmalar oldu.(13)  Son bir yıl içinde yurda gelen göçmenlerin 110.000 bulmuştu.(14)

Vali Akıncı döneminde etüd ve projeleri hazır olan Edirne Devlet Hastanesi’nin ihalesi yapıldı.(15) Bölgenin gelişimi doğrultusunda İstanbul-Selanik Asfalt Yolu etüdleri de o dönemde başlatıldı. İstanbul-Tekirdağ-Malkara-Keşan ve İpsala’dan geçecek yolun 2 yıl içinde bitirilmesi de planlandı.(16)

Bulgaristan’dan gelen göçmenler için Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ’da 2000 konut yaptırılması kararlaştırıldı. Edirne ili genelinde 100 tane Keşan’da, 40 tane Meriç’te, 70 tane Uzunköprü’de, 20 tane İpsala’da ve 47 tanesinin de Lalapaşa’da inşa edileceği belirtildi.(17)

Türkiye’ye gelen göçmenlerin vize konusu çok titiz olarak kontrol edilerek izinsiz gelenler geriye gönderiliyordu. Amerikan Marshall Yardımı’ndan o günlerde 30 milyon Türk Lirası destek sağlanmıştı. Yine o tarihlerde Meriç Nehri Islah Çalışmaları da başlatıldı.(18)

Edirne’de sağlık konusu yetkililerin çok uğraştığı birimler arasında ilk sırada yer alıyordu. Devlet Hastanesi birimleri 3 ayrı binada hizmet veriyorlardı. Bugünkü Kız Meslek Lisesi binasının yerindeki Devlet Hastanesi’ne ek olarak Kıyık yolu üzerindeki (Eski Umum Müfettişlik binası) 30 yataklık bir pavyona ek olarak Kale içindeki Türk Ocağı (Bugünkü Devlet Türk Müziği Korosu’nun bulunduğu bina) binasında da 3. birim hizmet veriyordu.(19)

Vali Emin Akıncı bir asker olarak geçmişe ve anıtlara karşı çok daha duyarlı idi. Bu nedenle Çanakkale’de yaptırılması düşünülen anıtla ilgili bir bildiri yayınlayarak halkı yardıma çağırdı.(20) Onun döneminde Üç Şerefeli Camii yanında bulunan Peykler Medresesi onarıma alınarak ihaleye çıkarıldı.(21) Edirne kenti imarı ile ilgili olarak yapılan çalışmalar arasında merkezdeki Saraçlar Caddesi ile Çilingirler Caddesi’ni birbirine bağlayacak yeni bir caddenin (Bugünkü Fuzûli Caddesi) etüdleri ve projeleri tamamlanarak istimlâk işleri başlatıldı. Yine aynı bölgede bulunan PTT binasının onarılamayacak kadar eskimesi üzerine yeni bir hizmet binasının yaptırılmasına karar verildi.(22)        

Edirne ve Tekirdağ Valilikleri’nin ortaklaşa yürüttükleri, İstanbul-Tekirdağ-İpsala-Selanik Asfalt Yolu projesi tamamlanarak ihaleye çıkarıldı.(23) İdari açıdan kapsamı büyümeye başlayan Edirne’nin, Yunanistan Sınırı boyunda bulunan tarihi Enez Kasabası’nın İlçe yapılması konusunda alınan karar Ankara’ya bildirildi.(24)

Edirne’de hizmet veren Emlak ve Ziraat Bankaları, İstanbul-Edirne Asfaltı üzerinde (Bugünkü Anadolu Öğretmen Lisesi karşısındaki Yürük Apartmanı yerinde idi) mevduatlara karşılık ikramiye olarak verebilmek gayesiyle inşaatlara başladılar. Yine aynı zamanda kentin merkez sokaklarında ilk defa Arnavut Kaldırımları’ndan Parke Taş döşemelerine geçildi.(25)

Edirne Merkez de yaptırılmasına karar verilen Ziraat Bankası temeli törenle atıldı.(26) Amerika ile yakınlaşmanın Edirne’deki yansıması olan Türk-Amerikan Kültür ve Tanışma Derneği Lokali Londra Asfaltı üzerindeki Ticaret Borsası binasında (Bugünkü Edirne Belediye Başkanlığı Gelirler Müdürlüğü binası) Vali Emin Akıncı tarafından törenle hizmete açıldı.(27)

Edirne Mülki ve Mahalli İdareleri’ne çok büyük sıkıntı veren deprem Belediye Başkanlığı açısından Saat Kulesi adıyla anılan Makedonya Kulesi’nde uzun süren çalışmalar gerektirdi. Ayrıca, o yıllarda Kaleiçi Maarif Caddesi üzerinde bulunan Emniyet Müdürlüğü binasının üst katındaki hasarın büyüklüğü de çalışmaları alt katlara taşıdığından kurum çok büyük sıkıntılar çekti. (28)

Vali Emin Akıncı’nın çalışmalarında ayrıcalıklı bir yer tutan, İstanbul-Selanik Asfalt Yolu İpsala Meriç Nehri Köprüsünün etüd ve proje işleriyle hızla sürdürülüyordu.(29) Edirne Devlet Hastanesi ile Ziraat Bankası hizmet binalarının inşaatları bitirildi. Bu arada İstanbul-Selanik Asfalt Yol inşaatının en önemli noktaları arasında yer alan İpsala Meriç Nehri Köprü ihalesi tamamlanarak müteahhide yer teslimi yapıldı.(30) İlin yollarının tamamlanması çalışmalarında da öncelikli yerler ele alınıyordu. Bunlardan birisi de Edirne-Karaağaç Çörekköy (Pazarkule Yolu) yolu bitirilerek asfaltlanma işlerine başlandı.(31)

Keşan içme suyu tesisleri Vali Emin Akıncı’nın da hazır bulunduğu bir törenle hizmete girdi. Edirne merkezde bulunan Cumhuriyet Meydanı (Abacılarbaşı-Erdoğan’ın Parkı) çevresi duvarlarla çevrilerek yeniden düzenlendi.(32) Edirne Ziraat Bankası hizmet binası da törenle açıldı.(33) Edirne’nin Yıldırım Semti’ndeki su sorunu çözülerek meydana da 3 çeşme yaptırılıp halkın hizmetine sunuldu.(34) Edirne-Kırklareli sınırı ile ilgili çalışmalar tamamlanarak Yolageldili ve Kuleli köyü arasındaki Hamdi Bey Değirmeni istikametinde Edirne-İstanbul eski şosesi esas alınarak sınır belirlendi. (35)Edirne Devlet Hastanesi 31.1.1955 günü bütün bölümleriyle birlikte hizmete girdi.(36) O günlerde rahatsızlık geçiren Vali Emin Akıncı İstanbul Cerrahpaşa Hastanesi’nde tedavi edildi.(37) Türk-Yunan sınırını belirleyen Meriç Nehri yatağının ıslah ve temizlenmesi konusunda iki ülke yetkilileri arasında anlaşmaya varıldı.(38)

Edirne merkezdeki imar çalışmalarında yer alan Saraçlar Caddesi ile Çilingirler Caddesi’ni birbirine bağlayan Fuzûli Caddesi üzerinde yapılmakta olan Yeni Çarşı inşaatı tüm hızıyla devam etti.(39)  Yine merkezdeki Talat Paşa Asfaltı ile Gazi Mihale doğru yeni açılan Londra Asfaltından Kapıkule’ye doğru 17 km yolun asfaltlanmasına karar verildi.(40) O günlerde Talat Paşa Asfaltı üzerinde inşaatına başlanan turistik otele (Kervan Otel-Bugünkü Trakya Özel Hastanesi) yeni ek ödenek geldi.(41)

Karayolları çalışmalarında Edirne-Sarayakpınar yolu inşaatına devam edilirken Havsa-Köseömer arası yolu ile Enez Kazası İncirli Köyü köprüsünün de yapımına başlandı. Ayrıca, Yeniimaret’te yaptırılan İlkokul’da hizmete girdi. Yine Özel İdare tarafından satın alınan Musevi Okulu (Bugünkü İnönü İlköğretim Okulu) onarımı tamamlandığından 19 Mayıs Bayramı’nda hizmete girmesi kararlaştırıldı. Köylerde yaptırılan içme suyu inşaatlarından Lalapaşa Sinan Köy tamamlanarak hizmete girdi. Yine aynı kazaya bağlı Taşlımüsellim Köyü’ne artezyen kuyu açılabilmesi için talimat verildi.(42)

Türk-Yunan Sınırı’nı çizen Meriç Nehri Seddelerindeki inşaat iki ülke Bayındırlık Bakanları’nın da katılımı ile törenle başladı.(43) Tunca Nehri üzerinde bulunan Yeniimaret Yalnızgöz Köprüsü çevresinde yapılacak ıslah ve temizleme işlemleriyle ilgili olarak istimlâk kararı alındı.(44)

Edirne ili genelindeki kadastro çalışmaları da o yılların hizmetlerinde halka ve üretime dönük farklı bir destek sağlıyordu. Keşan Aziziye Köyü’nde 53 nolu Toprak Komisyonu’nca hazırlanan 2607 dönümlük arazinin tapuları Vali Emin Akıncı’nın hazır bulunduğu bir törenle 101 aileye teslim edildi.(45) Yine Uzunköprü İlçesi’nin Ömerbey Nahiyesi’ne bağlı Sultanşah Köyü sınırları içinde 52 nolu Toprak Komisyonu tarafından hazırlanan 6794 dönüm (Ayrıca, 1520 dönümde köye mera arazisi tahsisi yapılmıştı) arazi 122 aileye dağıtıldı.(46)

Vali Emin Akıncı, Yıldırım ve Yeniimaret halkı ile yaptığı sohbetten sonra Valilik konutuna geldiğinde fenalaşarak kalp krizi geçirip 7.11.1955 günü vefat etti.(47)

Vali Emin Akıncı Üç Şerefeli Camii’nde kılınan namazdan sonra top arabası üzerinde halkın gözyaşları arasında Karaağaç yolu üzerindeki Jandarma Şehitliği’nde 8.11.1955 günü toprağa verildi.(48) Eşi Ruhiye Hanım 1957 yılı Haziran ayında Emin Akıncı'nın Jandarma Şehitliği'ndeki mezarını yaptırdı.

Bir kız (Gül) ve bir erkek (Doğan) evlada sahip olan Emin Akıncı’nın eşi Ruhiye Akıncı yıllar sonra eşinin kabrini ziyarete geldiği 6.10.1960 Perşembe günü kaderin bir cilvesi olarak Edirne’de vefat etti.(49)

 Mehmet Ağırgan

Not: Eserin tüm hakları yazaın varislerine aittir. Sitedeki tüm yazılar kaynak gösterilerek yararlanılabilir.
Ağırgan, Mehmet (2012) Cumhuriyet dönemi Edirne Valileri.- Edirne: Edirne Valiliği İl Özel İdaresi, s,189.