İbrahim Paşa Hamamı

İbrahim Paşa Hamamı, Nişancı Paşa Mahallesi 2. Zincirlikuyu Sokak üzerinde yer almaktadır. Ahmet Bâdi Efendi hamamın Fatih dönemi vezirlerinden cami ve medrese sahibi İbrahim Paşa’nın hanımı Hundî Hatun tarafından yaptırıldığını, tek hamam olup camekânının da ahşaptan olduğunu yazmaktadır.[1]
Bir tepe yamacında bulunan bu hamama Kazasker Hamamı da denilmektedir. Çandarlı Zâde İbrahim Paşa adına zevcesi Hundi Hatun tarafından yaptırılan hamam ile ilgili H:889-M:1480 tarihli vakfiye de Edirne’de zevci namına Kazasker hamamı kaydı bulunmaktadır. [2]
Hamamın dış duvarlarında taş ve tuğlanın kullanılması dikkat çekicidir. Hamamın kuzeyinde bulunan ahşap tavanlı soyunmalığı bugün mevcut değildir. Küçük bir kapı ile girilen soğukluk yatay dikdörtgen planlı olup iki büyük sivri kemerle üç bölüme ayrılmış üst örtü kubbe ile kapatılmıştır. Ancak orta kubbe yanlardan daha büyüktür. Soğukluğun iki yan kısmındaki kapılar ayrı olan sıcaklıklara açılmaktadır. Bunlardan doğu yandaki bölüm uzunca bir dikdörtgen teşkil etmekte ve bütün batı kenar boyunca uzanmaktadır. Üç kemerle dört bölüme ayrılmış olan üst örtü, ortada yan yana iki kubbe, girişte dar bir beşik tonoz, dip kısmında ise iki yanı çapraz tonoz şeklinde kareye tamamlanmaktadır. Ortayı küçük bir kubbe kapatmaktadır. Doğu yandaki kapıdan ise esas sıcaklığa geçilir. Burada da ortada merkezi bir kubbe ile bunun iki yanında beşik tonozlu eyvanlar sıcaklığı enine olarak genişletir. Dikdörtgen planlı sıcaklık, kuzey kenar ortasında halvet hücrelerine geçişi sağlar. Üçgen nişle biraz daha genişlemektedir ve bu üçgenin iki yanında halvet hücrelerinin kapıları yer almaktadır. Baklavalı üçgenlerle geçişleri sağlanan bu hücrelerin üzerleri kubbe ile örtülmüştür. Sıcaklığın güneybatı köşesinde, soğukluğa bitişik üçüncü bir halvet hücresi daha bulunmaktadır. Kuzeyde bulunan sıcak su sarnıcı esas duvarlardan daha içeride yer aldığından kuzeyde masif duvarlar meydana gelmiştir. Bu kalınlık içine iki adet eyvan şeklinde küçük hücre açılarak, külhan bu hücreler içine yerleştirilmiştir.
Vakıflar Bölge Müdürlüğünün mülkiyetinde olan bu harap kültür mirasımız Edirne Kültür ve Tabiat Koruma Kurulunun 04.07.2003 tarih ve 7697 nolu kararıyla tescil altına alınmıştır. Tescil altındaki bu tarihi kültür mirasımızda adeta mahallenin çöplük merkezi olmuş bir haldedir. Koruma altına alınması ve belirli günlerde temizlenmesi gerekmektedir.
Edirne’nin kültür mirasları arasında yer alan bu tarihi yapının harap durumdan kurtarmak için restorasyan programına alınması ve kentin kültür yaşamına kazandırılmasını diliyoruz.