Mustafa Şevket Dağdeviren (1863-1931)
Edirne'nin önde gelen, varlıklı ailelerinden
Dağdevirenzâde Arif Bey ile Hacı Ayşe Hanım'ın oğlu olan Mustafa Şevket Bey,
1863 yılında Edirne'de dünyaya geldi. İlk ve Orta eğitimini Edirne’de tamamladı. Özel öğretmenlerden Arapça, Farsça ve Türkçe dersler aldı.
17 Şubat 1891 tarihinde Vilayet Matbaası Müdürlüğü’ne
getirilen Şevket Bey, Fransa’dan yeni teknoloji litografi ve basım makineleri
ısmarlayıp Haziran 1895 tarihinde bu makineleri Dedeağaç’tan teslim alarak
Edirne’ye getirdi. Yapılan bu çalışma ile basımevi yeniden yeni teknolojiler
ile donatılmış oldu. Şevket Bey, “Edirne Salnameleri”(İl Yıllıkları) ve Edirne
Gazetesi’ni yayınladı. 1906 tarihinde yayın hayatına başlayanı Yeni Edirne
Gazetesinin Kurucusu, imtiyaz sahibi ve sorumlu müdürüdür.
Şevket Bey, Balkan Savaşı'nda esir düştü ve
Sarayiçi'ne götürüldü. Edirne'nin Bulgarlar'dan geri alınmasından sonra
1918-1920 yılları arasında Edirne Belediye Başkanlığı görevini yürüttü. I.
Dünya Savaşı’ndan sonra ülkenin işgale uğraması üzerine kurulan Trakya Paşaeli
Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kurucularından biriydi.
Kasım 1918 tarihinde
yapılan ikinci toplantıda derneğin isminin “Trakya Paşaeli Müdafaa Heyet-i
Osmaniyyesi” olması kararlaştırıldı ve 1 Aralık 1918'de Şevket Bey'in
sekreterliği ve kongre başkanlığında dernek kuruldu. 16 Ekim 1919'da yapılan
kongrede dernek başkanlığına getirilen Şevket Bey, Edirne’nin Yunanlar
tarafından işgaline kadar geçen dokuz buçuk aylık son derece sıkıntılı bir
dönemde Trakya'nın geleceğini belirleyecek etkin çalışmalar yaptı. 1920
Mayısında Naib Tahir Efendi Edirne Valiliğini Şevket Bey'e bıraktı. 25 Temmuz
1920 tarihinde Edirne'nin Yunanlar tarafından işgalinde dernek ileri gelenleri
ve kolordu Bulgaristan'a geçerken, Şevket Bey Edirne'de kalarak yapılan
anlaşmayı Vali vekili sıfatıyla imzalamıştır.
Balkan Savaşı Anılarını
yazmış, Kazancıgil tarafından latin alfabesine çevrilerek TKD Edirne Şubesi
tarafından yayınlanmıştır.
9 Şubat 1931 tarihinde yaşamını yitirdi. Cenazesi Erenköy Sahrayı Cedit mezarlığına defnedilmiştir. (Bilar, 2019, s.145)
Ender Bilar-www.enderbilar.com
