Örfi Mahmud Ağa (1705-1778)
Edirne bostancıbaşılarından Suhte Hacı Ali Ağa‘nın oğlu olan Mahmud
Ağa; Edirne'nin yetiştirmiş olduğu önemli isimlerden biridir. Tarihçi ve şair
Örfî Mahmud Ağa, XVIII. yy, da yaşamış olup hangi tarihte doğduğu kesin olarak
bilinmemektedir. Şairin1705’te Edirne' de doğduğunu bildiren tek eser Osman
Nuri Peremeci'nin “Edirne Tarihi” dir.
Örfi’nin kaleme aldığı ve Edirne
Bostancı Ocağı ile ilgili bilgilerin de yer aldığı “Edirne Tarihçesi” (BERA-I
ŞEHRÎ EDİRNE) adlı kitap hakkında tarihçiler çeşitli yorumlar yapmaktadır. Dr.Rıfat
Osman; Edirne Rehnüması'nda Örfı'nin III. Mustafa' ya takdim ettiği muhtasar
bir Edirne Tarihçesi olduğunu ve bu eserin “Cevrî Tarihi” adıyla basıldığını
söyler.
Hâlbuki bugün kütüphanelerimizde “Edirne Tarihçesi” adıyla kayıtlı bulunan bu eser Mevhûmü't-tevrîh'teki Edirne bahsinin muhtemelen biraz daha sonra küçük ilavelerle müstakilen yazıya geçirilmiş hâlinden başka bir şey değildir. Mevhûmü't-tevrîh'in Ali Emiri Tarih 557-558 numaralı müellif hattı nüshasının birinci cildinin 145a-149b yaprakları arasında "Der vasf-ı şehr-i Edirne dârü’l-naşr ve‘l-meymene beyanındadır” başlığıyla yer alan bölüm daha sonra müellif tarafından müstakilen yazıya geçirilmiş ve Sultan III. Mustafa'ya takdim edilmiş olmalıdır. Örfi bu eseri yazarken Peremeci'nin ve Köprülü'nün belirttiği gibi Hibrî'nin Enisü'l-Müsâmîr’in den ciddi şekilde faydalanmış, kendi zamanına dair olayları ise gözlemlerine dayanarak kaleme almış: bilhassa 1751 Edirne depreminde bizzat şahit olduğu sahneleri canlı bir şekilde tasvir etmiş ve bu depremde yıkılan binaların onarımına dair söylediği tarih manzumelerini yeri geldikçe eserine yerleştirmiştir". (Kütük, 2004, ss.200-201)
Ender Bilar-www.enderbilar.com
