Şah Melek Cami

Şah Melek Camii, Dilaverbey Mahallesi, Tabakhane Sokak No:10 adresindedir. Atatürk Bulvarı üzerinde Gazi Mihal Köprüsünün hemen yanında yer almaktadır. Camii, Şazi oğlu Şah Melek Paşa tarafından H:832-M:1428-29 yılında yaptırılmıştır. Şah Melek Paşa, I. Mehmed ve II. Murad dönemlerinde Rumeli Beylerbeyi'dir. Şah Melek Paşa, camii kabristanında gömülüdür. (Badi, 2000, s.55)  Bir Bizans lahdinin üzerine oturtulmuş taş sandukadan oluşan mezarın okunabilen kitâbesinden Şah Melek Paşa’nın 845 (1441-42) yılında vefat ettiği anlaşılmaktadır. 

Camii çatısı kubbe olup bir minaresi vardır. Dikdörtgen planlı cami bir avlu içinde yer almaktadır. Avlu zemin kotu doğusundan geçen yoldan 2-2,5 m. aşağıdadır. Düzgün kesme taş ve tuğla malzemeyle inşa edilen yapı 1963, 1965 ve 1966 yıllarında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarılmıştır. Yapının cepheleri incelendiğinde bugünkü görünümünü onarımlar sonucu aldığı anlaşılmaktadır. Avlu içinde Sefer Şah’a ait bir türbe de mevcuttur. Vaktiyle caminin yanında bir medresenin varlığı bilinmekle beraber yapı günümüze ulaşmamıştır.

Caminin, doğu cephesinin kuzey ucunda yan kanatları duvar yüzeyinden 1 m. çıkıntı yapan ve yan duvarları üstünde birer niş yer alan taçkapısı bulunmaktadır. Bir dizi silme ile çerçevelenen kapıda tek süsleme şeridi üzerinde kûfî yazı ile yukarıdan aşağıya doğru on iki defa tekrarlanan “Allah ganî” yazısı yer alır. Harfler arasındaki boşlukların fîrûze sırlı tuğlalarla doldurulduğu, ancak zamanımızda fîrûze sırların önemli bir bölümünün döküldüğü görülmektedir. Camii içinde bulunan değerli Çinilerin çoğu rutubetten ve bakımsızlıktan dökülmüştür. Çinilerin bir kısmı günümüzde Edirne Müzesi Türk ve İslâm Eserleri Bölümü’nde ve İstanbul’da Türk İnşaat ve Sanat Eserleri Müzesi’nde sergilenmektedir. (Akçıl, N., 2010, C:38, s.257-258)

Foto: Enver Şengül

Ender Bilar-www.enderbilar.com