Salim Özdemir Günday (14.5.1932-5.7.1935)
14.5.1932-5.7.1935 dönemlerinin Edirne Valisi Salim Özdemir Günday, Cumhuriyetimizin 10. yıl kutlamalarında Edirne Valiliği yapmıştır. Günday aynı zamanda Yunan işgalinde Ege Bölgesi’ndeki Milis Kuvvetleri örgütleyip direnişe geçen kahramanlarımızdan birisidir. Günday, Edirne Valisi iken Trakya Umum Müfettişliği kuruluşunda görev aldığı gibi sonraki hizmetlerinde de büyük destekler verdi.
Salim Özdemir Günday, 1892 (1308 R) yılında İstanbul’da doğdu. Babası Bahriye Yarbayı İbrahim Bey olup, annesinin adı Şekure Hanım'dır. İstanbul Mercan İdadîsi'nden mezun olan Günday, 1911 yılında da Mülkiye’yi bitirdi. (1)
İlk memuriyeti, Bursa Vilayeti Maiyet Memurluğu olup bu görevine 1912 yılı Eylül ayında başladı. O yıllarda Maiyyet Memurluğu kadrosu kaldırılınca 17.6.1914 tarihinde Mudanya Nahiye Müdürlüğü’ne tayin edildi. O, 16.2.1915 tarihinde Rumeli Feneri’ne ve 27.8.1915 tarihinde de Darıca Nahiye Müdürlüğü’ne atandı. Daha sonra stajını tamamlayan Günday’ın ilk Kaymakamlık görevi de 6.1.1916 tarihinde Araç İlçesi’nde gerçekleşti. Burhaniye Kaymakamlığı’na da 16.3.1918 tarihinde tayin edildi. Bu görevi sırasında Yunanlıların İzmir ve Ege Bölgesi işgalleri gerçekleşince, Ayvalık’ta bulunan Ali Çetinkaya ile işbirliğine girip, Kuvvay-ı Milliye Teşkilatı’nı kurarak Milis Kuvvetleri ile direnişe geçince 1920 Ocak ayında İstanbul Hükümeti’nce görevden azledildi.
Balıkesir Kongresi’nden sonra tekrar Salihli Kaymakamlığı’na atandı. Bu görevinde iken T.B.M.M. Hükümeti Dahiliye Vekaleti’nce 5.10.1920 tarihinde Muhacirin Müfettişliği’ne getirildi. Sonraki yıllarda 26.4.1921 de Gediz, 23.8.1921 de Mudurnu ve 1.8.1922 tarihinde de Adapazarı Kazaları Kaymakamlıkları'nda bulundu. Balıkesir Müstakil Mutasarrıflığı’na 16.10.1922 de atanan Günday, 1.10.1923 te 2. sınıf Mülkiye Müfettişliği ve sonra da 18.11.1923 tarihinde de Balıkesir 3. İskan Bölge Müdürlüğü’ne tayin edildi.
İskan Müdürlüğü Bölgesi’nde gösterdiği başarı üzerine 28.6.1924 tarihinde Artvin Valisi oldu. Valilikteki ikinci görev yeri 20.10.1927 de Bolu’dan sonra 4.1.1928 de Balıkesir ve 14.5.1932 yılında da Edirne’dir. Daha sonraları onu 18.7.1935 te Aydın, 12.6.1939 Maraş, 5.5.1942 de Trabzon ve 23.3.1948 tarihinde de Antalya İli Valiliği’nde görüyoruz. Bu görevi sırasında 1.8.1949 tarihinde emekli oldu. Emekli iken 1949 Eylül ayında İller Bankası Yönetim Kurulu Başkanlığı’na getirildi ise de 1950 Haziran ayında bu görevinden istifa etti.
Geniş kültür ve tecrübesi yanında dürüst ve vatansever bir insandı. Soyadı kanunu çıktığında Edirne Valisi olan Salim Özdemir Bey Edirne Nüfus Müdürlüğü’ne başvurarak “Günday” Soyadını aldı. (2)
O yıllarda Edirne Valisi olan Emin Arda (1928-1932) Bilecik Valiliği’ne atanınca, Bilecik Valisi Salim Özdemir’de Edirne’ye atandı. (3) Salim Özdemir Bey, 14.5.1932 günü önce Uzunköprü’de ve sonrada Edirne’de halkın coşkulu gösterisi ile Vali Vekili ve Polis Müdürü Fevzi Bey, Fırka Reisi (CHF-Cumhuriyet Halk Fırkası Başkanı) İbrahim Akıncı ile Jandarma Komutanı vekili Hüsnü Beyler tarafından Karaağaç’ta karşılandı. (4)
Edirne Valisi olarak göreve başlayan Salim Özdemir Günday ilk çalışmasını zamanın Belediye Başkanı Ekrem Demiray’la (1930-1935) su konusunda yaptı. (5) Su işi Fransız Pantomason firmasına ihale edilerek 11.10.1934 tarihinde kesin çözüme ulaştırılıp Edirne halkının hizmetine sunuldu. (6)
Edirne ili ve ilçeleri gezileri yanında okullardaki imtihanları da izleyerek incelemelerde bulundu. (7) Cumhuriyet’in 10. yıl kutlamaları için kurulan komisyon Edirne Valiliği’nin talimatı ile çalışmalarına başladı. (8) Komisyon, grafikler ve raporlarla 10 yıllık hizmet ve çalışmaları hazırladı. (9) Bu çalışmalara Vali Salim Özdemir’de katılarak kutlamalardaki raporu inceledi. (10) Sonraki günlerde kutlamalar 3 gün 3 gece sürdü. Okullar, Askeri Birlikler, ve halk coşkun gösteriler düzenledi. Öğrenci ve öğretmenlerden meydana gelen 15 kişilik bir grup köylerde bir hafta incelemelerde ve gösterilerde bulundular. (11)
Komşu ülkelerden gelen muhacirlere konut ve arazi ile malzeme ikmali yapıldı. Romanya’dan, Bulgaristan üzerinden Edirne’ye gelen muhacirlere Salim Özdemir büyük destekler sağlayarak onların yerleştirilmesinde bizzat uğraşı verdi. (12)
Almanya’dan gelen şehircilik uzmanları ve Berlin Bediiyat Mektebi Müdürü Prof. Her Broyhous, Mahalli ve Mülki yetkililerce karşılandı. Edirne’de kanalizasyon sorunlarına çözüm bulunabilmesi için incelemelere gelen heyetle; Vali Salim Özdemir Günday, Belediye Başkanı Ekrem Demiray ve Fırka Reisi (CHF) İbrahim Akıncıoğlu ile Alpulu Şeker Fabrikası Müdürü Şefik ve Bahçe Mühendisi Arif Bey'inde bulunduğu heyet köprübaşı, istasyon yolu ve Kıyık semtinde incelemeler yapıldı. Ayrıca, heyet Selimiye Camii Minareleri’nden Edirne şehrini de inceledi. (13)
Yine o yıllarda kurulacak Trakya Umum Müfettişliği kurumunun hazırlık çalışmaları için Edirne Valisi Salim Özdemir Günday, Belediye Başkanı Ekrem Demiray ve Fırka Reisi (CHF) İbrahim Akıncıoğlu bir heyet eşliğinde Ankara’ya gittiler. (14) Ankara’ya giden heyet Kırkpınar Sarayiçi Tavuk Ormanı Bölgesi ile Ece Doğan Çiftliği (Açık Tarım Cezaevi) arazisinin bir bölümünün tapuları Çankaya’da Atatürk’e sunuldu.(15)
Trakya Umum Müfettişliği’ne atanan İbrahim Tali Öngören bir heyetle Babaeski dışında karşılanarak Karaağaç İstasyonu’nda bir tören yapıldı. (16) Böylece, 22.4.1934-10.1.1948 (13 yıl 8 ay 18 gün) tarihleri arasında hizmet veren Trakya Umum Müfettişliği dönemi başladı. (17) Vali Salim Özdemir Günday, Umum Müfettiş İbrahim Tali Öngören’le birlikte, 23.4.1934 Çocuk Bayramı resmi geçidinden sonra bir heyetle önce Yıldırım Köprüsü’nde, sonrada o günlerde onarıma çıkarılan Kapalı Ceza Evi binasında tetkiklerde bulundu. Sonraki günlerde de Jandarma ve Erkek Sanatlar Mektebi yanında Erkek Öğretmen Okulu’nda incelemeler ve görüşmeler yaptılar. Umum Müfettiş İbrahim Tali ve Vali Salim Özdemir o yıllarda Edirne’de görev yapan Konsoloslarla ve diğer resmi kurumlarla görüş alış–verişlerinde bulundular. Edirne Valisi Salim Özdemir Günday, Trakya Umum Müfettişliği (Edirne, Çanakkale, Kırklareli, Tekirdağ) Bölge ve Koordinasyon Valiliği ile Edirne İli’ndeki hizmetlerin birlikte yürütülmesinde İbrahim Tali Öngören’le (22.4.1934-3.8.1935 tarihleri arasında görevde kaldı) uyum içinde (Vali Günday Edirne’den 6.7.1935 günü ayrıldı) çalıştılar. (18)
Edirne Valisi Salim Özdemir Günday, özellikle “Selimiye Merkezli Edirne İmar Planı Uygulaması”nı o günlerin Edirne Belediye Başkanı Ekrem Demiray’la birlikte başlattı. O günlerde Almanya’dan gelen Prof. Egli Edirne’nin 1/500, 1/1000 ve 1/1200 ölçekli imar planlarını hazırladı. Bu planlar o dönemde Edirne Milletvekili olan; Faik Kaltakkıran, Şeref Aykut ve Şakir Kesebir’inde katılımı ile şehir içinde yerinde incelenerek uygulandı. (19)
Vali Salim Özdemir Günday, Trakya Bölgesi bütününde inceleme gezisine çıkan zamanın İçişleri Bakanı Şükrü Kaya Sökmensüer’i Kırklareli sınırında bulunan Hasköy’de bir heyetle karşıladı. Bakana çeşitli olaylar konusunda bilgiler vererek sorunlar hakkında da yerinde açıklamalarda bulundu. Ertesi gün şehir içindeki incelemeleri ve görüşmeleri tamamlayan İçişleri Bakanı Şükrü Kaya Uzunköprü, Keşan üzerinden Gelibolu’ya geçti. (20)
Edirne Valisi Salim Özdemir Günday’ın döneminde Edirne’de İş Bankası’da hizmete girdi. Edirne ekonomisine büyük destek sağlayan İş Bankası zamanın İktisat Bakanı Mahmut Celal Bayar’ında katılımı ile açıldı. (21)
Trakya’da incelemelerde bulunan Umum Müfettiş İbrahim Tali Öngören’i Çorlu’da karşılayan Günday, birlikte ziyaretler yaparak Edirne’ye döndüler. Bu gezide özellikle o günlerde çok yoğun girişler yapan göçmenlere yapılan konutlarda tetkiklerde bulundular. (22) O yıllarda komşu ülkelerden Türkiye’ye gelen göçmen grupları Karaağaç Misafirhanesi’nde geçici olarak dinlendirilip yurt içinde uygun bölgelere yerleştirilmesi konusunda eski yıllarda elde ettiği tecrübesini kullanan Vali Günday, çok başarılı çalışmalarda bulundu. (23)
Edirne Valisi Günday Mülki ve Mahalli yetkililerin sevk ve idaresinde takdirler kazandı. Daha sonraki aylarda Aydın Valiliği’ne atanarak Edirne’den ayrıldı. (24)
Fatma Nazîre Hanım'la evli olan Günday’ın 3 erkek ve 1 kız çocuğu vardı. Fransızca, Arabça ve Farsça’yı iyi bilen Günday 23.5.1956 günü İstanbul’da vefat etti. Mezarı İstanbul Sahra-ı Cedîd Kabristanlığı’ndadır.