Sitti Şah Sultan Camii

Sitti Şah Sultan Camii, Sabuni Mahallesi Lise Bayırı Sokakta yer almaktadır. Zülkadiroğlu (Dulkadiroğlu) Süleyman Bey’in kızı ve Fatih Sultan Mehmed’in eşi Sitti Şah Sultan tarafından H:887:M:1482’de yaptırılmıştır.

Tromplar üzerine tek kubbe ile örtülü bir cami olup batı köşesinde bir minaresi vardır. Kapısı üzerinde uzun bir kitabe ile Fatih’in ve Zülkadiroğlu (Dulkadiroğlu) Süleyman Bey’in ismiyle yapının tarihi yazılıdır.[1] Cami’yi yaptıran Sitti Şah Sultan H:871-M:1466 tarihinde vefat edip sarayın bahçesinde gömülmüş ve Camii sonradan yapılmıştır. Bu sarayın arsasından ayrılan bir kısma sonradan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Sarayı yapılmıştır. Minaresinin şerefesinden yukarısı R.26 Temmuz 1328-M:1912/1913 gecesinde olan şiddetli bir depremde yıkılmıştır.[2]

Geniş bir avlu içinde yer alan yapının doğu, batı ve güneyinde hazire vardır. Cami haziresi içinde Sitti Şah Sultan'ın kabri de bulunmaktadır. Camii, kare planlı olarak yapılmıştır. Yan ve kıble cephelerinde üç sıra halinde beşer pencereler açılmıştır. Mermer söveli ve sivri kemerli alınlıklara sahip alt sıra pencereleri çökertme içine alınmıştır. Üst sıradakiler ise sivri kemerli ve revzenlidir. Üç gözlü son cemaat revağı sivri kemerli mermer sütunlara binmektedir. Üzeri üç kubbeyle örtülüdür. Cephe ortasında taç kapı ve iki yanında birer pencere yer almaktadır. Taç kapı bir dizi silmeyle çerçevelenmiştir. Sivri kemerli derin niş içine yerleştirilmiş olan giriş açıklığı, basık bir kemerlidir. Basık kemer üzerinde inşa kitabesi yer almaktadır. Minare, batı köşesindedir. Girişi sivri kemerlidir. Pabuçtan gövdeye prizmatik üçgenlerle geçilmektedir. Şerefe korkulukları şebekelidir. Harimde kubbe yuvarlağına geçiş sivri kemerli üç yüzeyli tromplarla sağlanmıştır. Mihrabı kuşatan geniş bordürde ve mihrap nişinde on iki kollu yıldızlardan oluşan alçı süslemeler bulunmaktadır. Beş kenarlı mihrap nişinin köşeleri sütunçelerle pahlanmış ve üstte mukarnaslı yaşmakla son bulmaktadır. Yaşmağı firuze renkli, ince bir çini şerit kuşatmaktadır. Yaşmak köşeliklerinde iç içe geçmiş daireler görülmektedir. Yaşmağın alt hizasında yan yana sıralanmış altı kollu yıldızlar çinidendir.[3]

Cami halk arasında Sitti Şah Sultan Camii, Sitti Sultan Camii ve Hatuniye Camii olarak da bilinmektedir. 1980 ve 1990'lı yıllarda onarıma girmiştir. Yapının 1520, 1530, 1574 tarihli üç vakfiyesi bulunmaktadır. 1530 tarihli vakfiyede, Keşan'ın Tavruk ve Kratoya köylerinin; 1573-1574 tarihli vakfiyede ise, yukarıda adı geçen iki köye ek olarak Depeli Köyü'nün bu camiye vakfedildiği belirtilmektedir.[4]

Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restorasyona alınan camii, 2008 yılında onarılarak tekrar ibadete açılmıştır. Bu bağlamda, Sitti Şah Sultan'ın Edirne müzesinde bulunan mezar taşı da onarılarak cami haziresinde bulunan kabrine konulmuştur. 

Camii, Edirne Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’nun 04.07.2003 tarih ve 7697 nolu kararıyla tescil altına alınmıştır.

Sitti Şah Sultan Camii ile ilgili görseller için tıklayınız 

Fotoğraflar: Ender Bilar

Ender Bilar- www.enderbilar.com

Kaynakçalar:

[1] Aslanapa, Oktay (2014) Edirne’de Osmanlı Devri Abideleri.-Edirne: Edirne Valiliği Yayınları, s.89.
[2] Osman, Rifat (2013) Edirne Rehnüması, Edirne: Edirne Valiliği Yayınları No;4 s.58.
[3] https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/edirne/kulturenvanteri/sitti-sultan-camii (Erişim Tarihi:1 Aralık 2022)

[4] https://edirne.ktb.gov.tr/TR-76572/sittisah-sultan-camii.html (Erişim Tarihi:1 Aralık 2022)