Sveti Konstantin ve Elena Bulgar Ortodoks Kilisesi
Sveti Konstantin ve Elena Bulgar Ortodoks Kilisesi, Edirne'nin Abdurrahman Mahallesi, Mezarlık sokak 14 nolu adreste yer almaktadır. Kilise, Edirne'de yaşayan Ortodoks-Bulgar cemaati tarafından
1869 yılında yaptırılmıştır. Dönemin Doğu Ortodoks mimarisinin en güzel
örneklerinden biridir. Adını Roma İmparatoru I. Konstantin ve annesi Helena'dan
almaktadır.
Yapının dış duvarları almaşık olup iki sıra tuğla arası moloz dolgudan
oluşur. Duvar kalınlığı 60 cm'dir.Bazı alanlarda üç sıra tuğla uygulandığı da
görülür. Köşelerde kesme taş kullanılmıştır. 1869 yılında inşa edilmiş bir
Bulgar Ortodoks kilisesidir. Narteksin iki yanında, yapının kuzeybatı ve
güneybatı köşelerinde yan girişler yer almaktadır. Yan girişlerin doğu ucunda
yer alan birer kapı ile neflere geçiş sağlanmaktadır. Yarı açık narteks ile yan
girişler ana mekanı "U" biçimde sarmaktadır. Ana mekan, doğu-batı
doğrultusunda, her biri beş adet sütundan oluşan iki sütun dizisi tarafından üç
nefe ayrılmıştır. Naos olarak adlandırılan orta nef yan neflere oranla daha
geniş yapılmıştır. Naosun üzeri bağdadi tekne tavan, yan neflerin üzeri ise düz
tavandır. Narteksten ana mekana giriş ortadaki daha büyük, yandakiler daha
küçük olmak üzere üç kapı ile sağlanır. Ortadaki büyük kapı doğrudan naosa,
yanlarda yer alan küçük kapılar ise yan neflere açılır. Ana mekanda naosun orta
kolonu üzerinde vaaz kürsüsü yer alır. Apsis nişi içten yarım yuvarlak, dıştan
ise beş yüzlüdür. Bu işin iki yanında da küçük nişler yer alır. Yapıda
narteksin üzerinde emporiya olarak adlandırılan iki galeri katı mevcuttur.
Birinci galeri katı hem narteksin hem de yan girişlerin üzerinde devam
etmektedir. İkinci galeri katı ise naos hizasındadır. Ana mekanın kuzey ve
güney duvarlarında, dipleri açılarak iç mekana bakacak şekilde yerleştirilmiş
çömlekler bulunur. Yapının üst örtüsü ahşap beşik çatı olup üzeri alaturka
kiremit ile örtülmüştür. Beden duvarlarının bitiminde yer alan kornişin
üzerinde başlayan çatı eğimi, kuzey ve güney yönlerinde mahya hattına doğru
yükselerek devam ederken narteks ve apsis cephelerinde yapının alınlık
bölümlerinde düz devam etmektedir. Alınlık
bölümlerinden sonra kırılarak mahyada diğer iki yönden gelen eğimle birleşmektedir.
Yapıdaki saçak genişliği kornişin genişliğine eşit yapılmıştır.
(kültürportalı.com, 2022)
Cumhuriyetin ilk dönemlerinden itibaren mübadele ve göçlerle azalan cemaati nedeniyle uzun bir süre bakımsız kalmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bulgaristan Hükümetinin karşılık kültürel antlaşmaları kapsamında Kilise, 2008 yılında Bulgaristan Hükümetinin de yardımlarıyla yeniden restore edilerek açılmıştır. Edirne'de Sveti Konstantin ve Elena Kilisesi'nin bahçesindeki, Papaz 1. Antin büstünün açılışı da 17.10.2010 tarihinde törenle yapılmıştır. Kilise de önemli günlerde Bulgaristan’dan gelen Ortodoks ve Bulgar Cemaati tarafından tören ve kültürel etkinlikler yapılmaktadır. Kentin inanç turizmine önemli katkı sağlamaktadır.
Foto: Enver Şengül
Ender Bilar-www.enderbilar.com
