Tayyip YILMAZ

Kentimizde, eğitimci, akademisyen, fotoğraf sanatçısı, ressam ve yönetici kimliğiyle önemli izler bırakan Tayyip Yılmaz, fotoğraf makinasının deklanşörüne dokunarak çektiği fotoğraflar, yağlı boya tabloları, kara kalem çizgileri ve kaleme aldığı eserleriyle Edirne’yi gelecek kuşaklara taşımayı başarmıştır.

Tayyip Yılmaz 1930 yılında Bulgaristan’da doğdu. 1935 yılında ailesiyle birlikte Tekirdağ’ın Balabanlı Köyü’ne göç etti. 1 Kasım 1940 tarihinde üç yıllık ilkokula başladı. 15 Mayıs 1944 tarihinde ilkokulu bitirdi. 15 Aralık 1944 yılında köyden seçilerek altı arkadaşı ile birlikte Kepirtepe Köy Enstitüsüne kayıt yaptırdı. Köy Enstitüsünü 20 Haziran 1951 tarihinde bitirdi. O dönemde resme olan ilgisini fark eden Selahattin Hüsnü Taran’dan resim dersleri aldı. Bu eğitim sayesinde Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş bölümünü birincilikle kazandı.        

Gazi Eğitim Enstitüsü’nde çok kıymetli öğretmenleri oldu. Malik Aksel, Refik Epikman gibi değerli öğretmenleri sayesinde bilgi ve becerilerini geliştirdi. Buradan 1954 yılında mezun oldu. Kur’a ile Bingöl Ortaokuluna tayin oldu. Bingöl’de iki ders yılı çalıştı. Askerlik görevini Ankara Piyade Yedek Subay Okulu’nda tamamladıktan sonra yine kur’a ile Malatya Akçadağ Öğretmen Okulu’na tayin oldu. Gerek Bingöl gerek Malatya’daki görevleri sırasında bu yörelerin kültürel ve coğrafi öğelerine ilişkin çok sayıda resim yaptı.

Tayyip Yılmaz, 30 Mayıs 1958 yılında Edirne Erkek Öğretmen Okuluna atandı. Kentte yaptığı çalışmalarla, sergilerle dikkatleri çekti. Dönemin Millî Eğitim Müdürü Necip Güngör Kısaparmak tarafından kendisine Edirne Devlet Güzel Sanatlar Galeri Müdürlüğü teklif edildi. 5 Mayıs 1968 tarihinde Galeri’nin ilk kurucu müdürü oldu. 1977 yılında yeni kurulan Edirne Mimarlık ve Mühendislik Akademisi’nde görevlendirildi. Trakya Üniversitesi’nin kuruluş sürecinde yer aldı. Üniversite kurulduktan sonra Mimarlık Fakültesi kadrosuna katıldı. 1985 yılı Haziran ayında emekli oldu.

Görev süreci boyunca kendi alanıyla ilgili birçok öğrenci yetiştirdi. Bunlardan Zafer Gençaydın, Atilla Atar ve Gören Bulut profesörlüğe kadar yükselmiş ve çalıştıkları Güzel Sanatlar Fakültelerinde Dekanlık yapmışlardır.

Mehmet Güler resim çevrelerinde, Cevat Yıldırım sanat ve çevre araştırmalarında adı sıkça duyulan öğrencileridir. Resmin yanı sıra henüz Kepirtepe Köy Enstitüsü’nde iken başladığı fotoğrafçılık çalışmalarını Gazi Eğitim Enstitüsü’nde Şinasi Barutçu öğretmeninden aldığı derslerle geliştirdi. Fotoğraf sanatını resim çalışmalarına belgesel bir destek olarak kullandı. Edirne’de geçirdiği sürede kendi çektiği ve derlediği fotoğraf arşivi yirmi bin kadar fotoğrafa ulaşmıştır. 

Edirne Fotoğraf Derneği’nin kurucularındandır. Kırkpınar konulu ulusal fotoğraf yarışmasında bir kez birinci olmuştur. Kırkpınar konusunda üç ayrı kitap ve çok sayıda bilgilendirici posterler hazırladı. Kişisel sergilerinden bazılarının yer ve tarihleri şu şekildedir.

16-30 Ekim 2000, Resim Heykel Müzesi-Ankara,

18 Mart- 05 Nisan 2003, İş Bankası Sanat Galerisi İzmir, 14- 24 Mayıs 2003, Stara Zagara (Bulgaristan) Karma Sergi, 08- 22 Ağustos 2008, Türk Soylu Ressamlar Karma Sergisi, 2008 Güzel Sanatlar Galerisi Edirne’de 50.yıl Sergisi, 2013 yılında Edirne valiliğince resim albümü basılmıştır. Bir de adına özel galeri açılmıştır.

İki tablosunu Edirne Belediyesi’ne kalıcı olarak sergilenmek üzere vermiştir. 

Edirne Kültür ve Sanatçılar Derneği’nin kurucu üyesidir. Edirne Fotoğraf Amatörleri Derneği’nin ‘’Edirne’nin Yüzleri‘’ projesinde ona da yer verilmesi onu mutlu etmiştir. Sayın Ayhan Tunca tarafından yayımlanan “Yöre Dergisi”nin bir sayısında Edirne’de fotoğraf sanatı konusunda görüşlerine yer vermesi kendisini onurlandırmıştır. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yüksek Lisans Tezi olarak Hayriye Tosun adlı öğrenci tarafından şahsının konu aldığı bir tez hazırlanmıştır. 

Profesör Orhan Cavit Tütengil’in onu Köy Enstitülerinden yetiştirdiği en tanınmış on sanatçının arasına katması ömür boyu üretken olması için bir motivasyon kaynağı olmuştur.

Edirne’nin doğal güzellikleri ve tarihi eserleri ile ilgili çok yönlü kompozisyonlar sunan fotoğraf ve çizgileri çok değerli olup nehirlerde oluşan akisler (yansımalar) daima ilgisini çekmiştir. 

Eserleri birer belgesel niteliğindedir. Görüntüler gerçeğe son derece uyumludur. Hayal mahsulü değildir. Bu üretkenliği sağlayabilmekte öğretmen eşi Kutsal’ın çok destek ve yardımlarını görmüştür.

Çalışmalarında hiçbir ekolün etkisine girmeden kendisine özgü bir tarz ile maddi beklenti içinde olmaksızın çalışmıştır. 

Yıllardır, Edirne’nin geçmişi ve bugününü fotoğraf makinesinin objektifiyle fotoğraflayarak dev bir koleksiyonun sahibi olmuştur. Edirne’de fotoğraf sanatının gelişmesi için yıllardır çaba harcamıştır. Arşivinde Edirne’nin tarihi, kültürel mirası ile kent yaşamını ölümsüzleştiren dev bir koleksiyon ile yağlı ve sulu boya çalışmaları mevcuttur.

Ayrıca Kırkpınar Yağlı Güreşleri Festivali Koleksiyonu da Edirne için önemli bir arşiv kaynağıdır. Her zaman elindeki arşivden gereğince yararlanılmadığını, bu koleksiyonunun müzeye dönüştürüldüğünü görmeyi çok arzu ettiğini dillendirmiştir. Ancak kent yöneticileri aynı duyarlılığı göstermemiştir.

İki oğlu olup her ikisi de kendi alanlarında profesörlüğe yükselmiştir. Ahmet ve Alper eşleri Suzan, Tülay ve torunları Zeynep, Ayşegül, Elif, Mert ve Defne en büyük mutluluk kaynaklarıdır. (Bilar, 2019, s.;357-358)

Edirne’nin sevdalılarından olan Tayyip Yılmaz’ın otobiyografisi olan “Edirne’nin Kültür- Sanat Yaşamında Tayyip Yılmaz” adlı eser Ender Bilar’ın  yayın koordinatörlüğünde Edirne Belediye Başkanlığının 16. yayını olarak 2015 yılında yayımlanmıştır. 

Tayyip Yılmaz, 29 Kasım Cuma akşamı vefat etmiştir. Cenazesi 30 Kasım 2024 Cumartesi günü Edirne Eski Camii de kılınan öğlen namazı sonrası Tekirdağ’ın Muratlı İlçesine bağlı Balabanlı Köyünde toprağa verilmiştir. 

Mekanı cennet olsun. Işıklar içinde uyusun. Bıraktığı eserleriyle  kültür ve sanat merkezlerinde ismiyle yaşamaya devam edecektir.

Kitapları:

1- Tarihi Kırkpınar Güreşleri

2- Kırkpınar Yağlı Güreşleri

3- Çizgilerle Edirne

4- Edirne Resimleri

5- Edirne'nin Kültür ve Sanat Yaşamında Edirne

 Foto: Tayyip Yılmaz, Enver Şengül

Ender Bilar- www.enderbilar.com

Kaynak:

Bilar, Ender (2019) Edirne Şehir Tarihçileri ve Eserleri.- İstanbul: Hiperyayın.- s.401.