Trakya Üniversitesi İmaret Müzesi
Trakya Üniversitesi İmaret Müzesi, Edirne'nin Yeniimaret Semtinde II. Bayezid Külliyesi içinde yer almaktadır. Sultan II. Bayezid’ın
adını taşıyan külliyenin temeli 1484 yılında temeli atılmış ve 1488 yılında
açılışı yapılmıştır. II. Bayezid Camii ve Külliyesi; iki yanında birer
tabhâne-misafirhane bulunmakta olup cami ile etrafında aşhane-imaret, mutfak,
erzak ambarı, medrese, dârüşşifâ ve hamamdan oluşmaktadır. Tunca nehrinin kuzey
kıyısında akarsuyun hemen kenarında inşa eden Külliye, tüm birimleriyle kentin
sağlık, eğitim, kültür ve sosyal yaşamına hizmet etmiştir. Külliyenin güneyinde
yolun karşısında yaptırılmış olan hamamın bugün artık hiçbir izi kalmamıştır.
Bu külliyeye ait yapılardan bir diğeri de bu bölgeyi şehre bağlayan köprüdür.
Külliye, hastahanesi,
tabhanesi ve imaret aşhanesiyle günümüz anlayışına uygun bir sağlık ve sosyal
yardım kurumudur.
Vakıflar Bölge Müdürlüğü
bünyesinde bulunan Külliye (Cami bölümü hariç), 14.09.1984 tarihinde düzenlenen
protokol ile Trakya Üniversitesine devredilmiştir. Bir süre T.Ü. Edirne Meslek
Yüksekokulu’nun Restorasyon ve Duvar Süsleme Bölümleri burada eğitim-öğretim
görmüş, restorasyon çalışmaları başarıyla yürütülmüştür.
Külliyenin, Trakya
Üniversitesi bünyesine geçtikten sonra Dr.Ratip Kazancıgil’in girişimleriyle
darüşşifa bölümünün “Sağlık Müzesi”ne dönüştürülmesi için çalışmalara hız
verilmiş ve 23 Nisan 1997 günü müze açılarak hizmete girmiştir.
Külliyenin medrese bölümü
de, Trakya Üniversitesi Rektörü Sayın Prof.Dr.Enver Duran döneminde,
Uluslararası Rotary 2420. Bölge Guvernörlüğü‘nün katkılarıyla düzenlenerek
''Tıp Medresesi'' adı ile 23.04.2008 tarihinde ziyarete açılmıştır.
Külliye’nin mutfak,
fodlahane, mumhane, helvahane, yemekhane, kiler, depo ve ahır gibi bölümleri
içine alan mutfak bölümlerinin külliye alanındaki yeri, cami’in doğu
yönündedir. Aşevi binaları iki büyük taş binadan ibaret olup aralarında bir iç
avlu veya geçit diyebileceğimiz bir boşluk vardır. Bloklar içinde birbirine
geçme geniş salonlar, bölmeler, ocak ve fırınlar vardır. (Kazancıgil, 1991,
s.95)
Döneminde belirlenen yoksullara
yemek dağıtılan yer mekan olmanın yanında külliyenin içinde yer alan darüşşifa
da hastalara, medrese de eğitim veren hocalar ile öğrencilere yemek hizmeti veren
imaretin de müzeye dönüştürme çalışmaları Trakya Üniversitesi tarafından
başlatılmış ve Rektör Prof.Dr.Erhan Tabakoğlu’nun girişimleriyle müze 19 Eylül
2020 günü hizmete açılmıştır.
Müze’de dönemin imaret
anlayışı ve hizmetleri canlandırılmakta olup mutfak gereçleri, imarette görev
yapanları yansıtan balmumu heykeller ve fotoğrafların görülebildiği dijital
masa bulunmaktadır. Ayrıca, Osmanlı döneminde yemeklerin kalanıyla Tunca
Nehri'ndeki balıkları besleyen Aşçı Yahya Baba ile ilgili bir bölüm de
oluşturulmuştur.
Türkiye’nin ilk imaret müzesi olma özelliği taşıyan müze de hayırseverlerin destekleriyle alınan erzakla hazırlanan lokma ve yemekler, ziyaretçilere ve vatandaşlara ikram ediliyor.
Ender Bilar-www.enderbilar.com
