Tunca (Ekmekçioğlu Ahmet Paşa) Köprüsü
Tunca Köprüsü, Tunca nehri üzerinden Edirne-Karaağaç-Pazarkule sınır kapısı bağlantısını sağlayan köprü, Üçüncü Sultan Mehmet döneminde uzun süre defterdarlık görevinde bulunan Ekmekçizâde Ahmet Paşa tarafından H:1016-1021/M:1608-1615 yılları arasında yaptırılmıştır.[1] Bazı kaynaklarda da köprünün kitabesinde köprünün M:1607-1701 yılları arasında yaptırıldığı yazmaktadır.[2] Köprü, Ekmekçioğlu Ahmet Paşa Köprüsü, Ekmekçizade Ahmet Paşa Köprüsü, Eski Köprü adıyla da anılmaktadır.
Ekmekçizâde Ahmed Paşa Köprüsü’nün, Hassa Başmimarı Sedefkâr
Mehmed Ağa’nın eseri olduğu yolundaki iddia ise sadece tahminden ibarettir. Köprü,
136,30 m. uzunluğunda ve 6,90 m. genişliğinde olup en büyük kemeri 15 m.
açıklığında yarım yuvarlak on gözden oluşmuştur. Köprü, çok muntazam işlenmiş
kesme taşlardan yapılmış olup kenarları korkulukludur. Köprünün I. Dünya
Savaşı’ndan az önce tabliyesinin genişletilmesinin tasarlandığını ve bunun
Mimar Kemâleddin Bey’in şiddetli tepkisiyle karşılandığını[3] ve Kemaleddin’in
köprüdeki yüksek sanat ifadesini çok takdir ettiğini Rifat Osman Bey
bildirmektedir.[4]
Oktay Aslanapa da; Kemerlerin suya akisleri bir parabol meydana getirerek Çin’deki
köprüler gibi peyzaja karakteristik bir özellik vermekte olduğunu
belirtmektedir.
Köprü üzerinde yer alan köşkün kıble yönüne bakmasından ötürü
bu bölümün “Namazgah” olduğu düşünülmektedir. Fakat bazı kaynaklarda bu
bölümden kitabe köşkü olarak da bahsedilmektedir. Namazgah 3.90 m. genişliğinde
olup kare formludur. Namazgahın üzeri aynalı tonoz ile örtülmüştür. Bu bölümün
karşısında dikdörtgen biçimli de bir balkon yer almaktadır.
Seyir Köşkü’nün altında yer alan köprünün ayaklarında tahliye gözleri, tahliye gözlerinin altında da piramidal formlu selyaranlar bulunmaktadır.
Tunca Nehri’nin kirliliği Tunca Köprüsü’nün ihtişamına gölge düşürmektedir. Son yıllarda artan nehrin kirliliğine çözüm üretilememesi de üzüntü yaratmaktadır.
Köprü, Edirne Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 04.07.2003 tarih ve 7697 nolu kararıyla tescil altına alınmıştır.
Kapak Foto: Enver Şengül
İç Sayfa Fotoğraf: Anadolu Ajansı.
Ender Bilar- www.enderbilar.com
Kaynakçalar:
[1]
Aslanapa, Oktay (2014) Edirne’de Osmanlı Devri Abideleri.- İstanbul: Edirne
Valiliği Yayınları, s.;99
[2] Kırçın,
Ş.; Tabak, R.; Yüca Ayla (2013) Edirne Taşınmaz Kültür Varlıkları Cilt:1.-
İstanbul: Edirne Valiliği Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, s.;212.
[3]
Eyice, Semavi (1994) Ekmekçi Zade Ahmet Paşa Köprüsü. İstanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi, Cilt:10, s.;547
[4] Osman,
Rifat (1994) Edirne Rehnüması – Edirne Şehir Klavuzu- İstanbul: Türk
Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları No:15, s:67.